نئوپلاسم
نئوپلاسم یک توده غیر طبیعی بافتی ناشی از نئوپلازی سلولی است که رشد آن از رشد طبیعی بافت اطراف بیشتر است .
هایپرپلازی
تفاوت تکثیر نرمال(بالا)٬ هایپرتروفی(وسط) و هایپرپلازی(پایین)
هایپرپلازی (به انگلیسی: Hyperplasia) و یا هایپرجنزی به معنی افزایش در تکثیر سلول و در نتیجه افزایش تعداد آن است. در هایپرپلازی ممکن است شاهد بزرگ شدن عمده و فاحش در اندازهٔ اندام بوده و گاهی آنرا نئوپلازی خوشخیم (تومور خوش خیم) مینامند.
هایپرپلازی اغلب پاسخی اولیه به تحریک غیرطبیعی در روند تکثیر سلولی است و در آن شکل میکروسکوپی سلول طبیعی بوده، اما میزان تکثیر بیشتر از حد نیاز است. اگر رشد غیر طبیعی بهجای تعداد سلول٬ در اندازه سلول اتفاق بیافتد هایپرتروفی نام میگیرد.
تفاوتهای معنایی
در تفاوت معنایی هایپرپلازی و نئوپلازی میتوان گفت که هایپرپلازی یک پاسخ فیزیولوژیک طبیعی(نرمال) به یک محرک خاص در نظر گرفته شده است و رشد هایپرپلاستیک در یاختهها مشروط به مکانیسمهای کنترل نظارتی نرمال باقی می ماند، اما در نئوپلازی ( فرآیند اساسی سرطان و تومورهای خوش خیم ) سلولهای دارای ژنتیک غیرطبیعی در شیوهای غیر فیزیولوژیک و بیتوجه به محرکهای نرمال تکثیر مییابند. به عبارت دیگر در هایپرپلازی٬ تکثیر فیزیولوژیکی سلول ممکن است در مرحلهٔ دوم و به خاطر یک علت پاتولوژیک پدیدار شود و با این حال، ماهیت تکثیر پاسخی طبیعی به یک وضعیت غیرطبیعی است٬ برعکس و در مقابل، در نئوپلازی تکثیر به خودی خود غیرطبیعی است و بدون مکانیسم کنترل انجام میشود.
نمونههای هایپرپلازی
فهرست زیر برخی نمونههای کلینیکال هایپرپلازی و یا شرایط منجر به آن است:
- هایپرپلازی خوشخیم پروستات: که در زبان عامه به آن بزرگی پروستات گفته میشود.
- بیماری کوشینگ : از علتهای سندروم کوشینگ که در آن هایپرپلازی کورتکس در غده آدرنال اتفاق میافتد.
- هایپرپلازی در اندومتریوم : یا هایپرپلازی اندومتریال که در اندومتریوم یا غشای درونی رحم ایجاد میشود.
- هایپرپلازی جبرانی در کبد : پس از یک آسیب حاد کبدی و برای جبران بخش از دست رفته کبد انجام میشود.
- نئوپلاسم متاپلازی
متاپلازی ( به انگلیسی: Metaplasia ) به تبدیل یک نوع اپی تلیوم به نوع دیگری از اپی تلیوم تحت شرایط غیر طبیعی گویند. مثلا در افرادی که زیاد سیگار میکشند، اپیتلیوم مطبق کاذب مژکدار برونشها میتواند به اپیتلیوم مطبق سنگفرشی تبدیل گردد. یا در افرادی که نقص مزمن ویتامین A دارند، اپیتلیوم برونشها و مثانه به تدریج به اپیتلیوم مطبق سنگفرشی تبدیل میشود. متاپلازی محدود به بافت پوششی نیست و ممکن است در بافت همبند نیز اتفاق بیفتد.
دیسپلازیا
دیسپلازی(به انگلیسی: Dysplasia) در پاتولوژی به مفهوم گسترش غیر طبیعی است. این رشد و گسترش در سلولهای غیر بالغ اتفاق میافتد و در نتیجه همزمان با رشد سلول٬ این رشد و گسترش غیر طبیعی باعث میشود که در سلولهای بالغ شده یک بافت غیر طبیعی بهوجود آید.
دیسپلازی دهانهٔ رحم
دیسپلازیای دهانه رحم همان تغییرات غیر طبیعی در سلول های دهانه رحم است. معمولا تست پاپ اسمیر که از سلولهای دهانه رحم برداشته می شود وزیر میکروسکوپ بررسی می شود دیسپلازیای دهانه رحم و سرطان دهانه رحم هر دو را مشخص می کند. دیسپلازیای دهانه رحم سرطان نیست. يک تغییر پیش سرطانی است که در صورت عدم درمان ممکن است به سرطان تبدیل شود.
دیسپلازیای دهانه رحم به صورت زیرهم تعریف می شود:
- CIN (نئوپلازی داخل اپیلیوم دهانه رحم).
پیشرفته ترین شکل CIN در واقع ابتدایی ترین شکل سرطان است.
درمان
دیسپلازیا خیلی شایع است و می توان به آسانی آن را درمان نمود و نباید شما را نگران کند.
درمان ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- جراحی با لیزر
- جراحی الکتریکی (نام دیگر آن LLETZ یا LEEP هم می باشد.)
- سرما درمانی (کرایو تراپی)
- جراحی
پانویس
- 1.↑ بافت پوششی که یاختههای آن پهن و مانند سنگفرش کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.
پلازی |
آناپلازی – گوناگونی و به هم ریختگی ساختمان طبیعی سلول |
هایپرپلازی – افزایش فیزیولوژیک در تکثیر سلولی |
نئوپلازی – تکثیر غیرطبیعی در سلول |
دیسپلازی – بلوغ غیر طبیعی در سلول |
متاپلازی – تبدیل و تغییر نوع سلول |
پروسوپلازی – تغییر در عملکرد سلول |
دزموپلازی – رشد غیرطبیعی در بافت همبند |